ارزیابی نقش فتوسنتزی اشکوب های برگی و گل آذین در عملکرد و اجزای عملکرد دانه گلرنگ بهاره

فراورده های فتوسنتزی اندام های سبز مجاور مخازن دانه، بیشترین نقش را در پر شدن دانه ها دارند. به منظور ارزیابی نقش فتوسنتزی اشکوب های مختلف برگی و گل آذین در 2 ژنوتیپ گلرنگ، آزمایشی طی سال، 1387 بصورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی اجرا گردید. فاکتور ژنوتیپ شامل گلدشت و محلی اصفهان و فاکتور حذف سطح فتوسنتزی شامل حذف برگهای یک سوم تحتانی، یک سوم میانی، یک سوم فوقانی، پوشاندن گل آذین با ورق ها آلومینیومی و تیمار شاهد بود. با توجه به نتایج، حذف برگ تاثیری روی ارتفاع گیاه، تعداد شاخه های فرعی و تعداد طبق در بوته نداشت. بین ژنوتیپ ها از نظر مراحل رشدی، ارتفاع، تعداد شاخه های فرعی و تعداد طبق در بوته تفاوت معنی داری مشاهده شد. محلی اصفهان نسبت به گلدشت از لحاظ کلیه مراحل فنولوژیک دیررس تر بوده و ارتفاع، تعداد شاخه-فرعی و تعداد طبق بیشتری داشت. در هر دو ژنوتیپ، بیشترین میزان کاهش عملکرد دانه نسبت به شاهد در حذف یک سوم برگ های فوقانی و کمترین کاهش در حذف برگ های یک سوم تحتانی مشاهده گردید. عملکرد دانه در ژنوتیپ محلی اصفهان نسبت به گلدشت با شیب بیشتری کاهش یافت. بیشترین تغییرات عملکرد دانه گلرنگ ناشی از تغییرات تعداد دانه در بوته و تعداد دانه در طبق بود. از آنجاییکه سطح برگ اشکوب و فتوسنتز خالص محلی اصفهان در تمامی اشکوب ها نسبت به گلدشت بیشتر بود؛ اعمال تیمارها باعث افت بیشتر عملکرد دانه در محلی اصفهان نسبت به گلدشت گردید. همچنین فتوسنتز خالص، سطح برگ اشکوب و سهم فتوسنتزی اشکوب فوقانی نسبت به سایر اشکوب ها بیشتر بوده و حذف آن بیشترین تاثیر را از طریق کاهش فتوسنتز کل بوته، بر عملکرد دانه داشت. تیمار پوشاندن گل آذین نیز باعث کاهش معنی داری در عملکرد دانه گردید. بنابراین در گلرنگ فتوسنتز طبق در عملکرد دانه سهم عمده ای دارد.